Khí hiệu chuẩn là gì?
Khí hiệu chuẩn (Calibration Gas) hay còn gọi là khí chuẩn là hỗn hợp khí hoặc khí đơn chất được sử dụng làm tiêu chuẩn tham chiếu trong quá trình hiệu chuẩn thiết bị phân tích khí như máy sắc ký khí, cảm biến khí, thiết bị phân tích nguyên tố và các thiết bị đo lường chuyên dụng khác.
Việc hiệu chuẩn định kỳ là bắt buộc để đảm bảo các thiết bị đo đạt được độ chính xác cao, đặc biệt trong các ứng dụng liên quan đến an toàn, sản xuất, nghiên cứu, y tế, và môi trường.
Tại sao cần sử dụng khí hiệu chuẩn?
Trong quá trình sử dụng, các thiết bị phân tích có thể bị ảnh hưởng bởi:
- Thay đổi linh kiện bên trong
- Tác động của môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, bụi bẩn
- Khả năng thao tác và sai số từ người vận hành
Vì vậy, khí hiệu chuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc:
- Đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, chính xác
- Tăng độ tin cậy cho kết quả phân tích
- Đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế (ISO, EPA, NIOSH…)
Tiêu chuẩn của một loại khí hiệu chuẩn đạt chuẩn
Một loại khí được gọi là khí hiệu chuẩn đạt chuẩn phải đảm bảo:
- Truy xuất nguồn gốc rõ ràng theo tiêu chuẩn quốc gia hoặc quốc tế
- Thành phần khí có nồng độ xác định chính xác
- Độ không đảm bảo đo nhỏ, độ lặp lại cao
- Được cung cấp trong các bình chứa đạt tiêu chuẩn an toàn về áp suất và thể tích
- Có hạn sử dụng cụ thể, điều kiện bảo quản nghiêm ngặt
Nhược điểm của các bình khí hiệu chuẩn truyền thống
Dù cần thiết, việc sử dụng khí hiệu chuẩn dưới dạng bình nén vẫn tồn tại nhiều hạn chế:
- Chi phí cao và cần đặt hàng trước
- Không linh hoạt khi người dùng thay đổi nồng độ khí
- Yêu cầu bảo quản, vận chuyển, lưu kho nghiêm ngặt
- Có nguy cơ cháy nổ, đặc biệt với khí độc, khí dễ cháy
- Tuổi thọ ngắn, có thể ảnh hưởng đến độ chính xác nếu không được kiểm tra thường xuyên
Giải pháp công nghệ pha trộn khí hiệu chuẩn tối ưu
Để khắc phục các nhược điểm trên, nhiều đơn vị đã và đang áp dụng công nghệ pha trộn khí tại chỗ (On-site Gas Mixing). Công nghệ này giúp:
- Tạo ra khí hiệu chuẩn đúng tỷ lệ yêu cầu tức thì
- Linh hoạt thay đổi nồng độ theo nhu cầu thử nghiệm
- Giảm chi phí lưu kho và vận chuyển
- Giảm thiểu rủi ro về an toàn
- Đáp ứng yêu cầu kiểm định nhanh chóng, chính xác
Kết luận
Khí hiệu chuẩn là yếu tố không thể thiếu trong quy trình đảm bảo chất lượng thiết bị phân tích. Việc lựa chọn giải pháp phù hợp – từ bình khí truyền thống đến công nghệ pha trộn hiện đại – sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành, giảm chi phí và đảm bảo an toàn trong sản xuất và nghiên cứu.
